Trường Sa Đông thuộc huyện đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa. Mặc dù là đảo san hô, có bề mặt cằn cỗi nhưng cán bộ, chiến sĩ trên đảo đã khắc phục khó khăn trở thành một trong những đơn vị dẫn đầu trong phong trào tăng gia trồng rau xanh, chăn nuôi gia súc, gia cầm.
Đảo Trường Sa Đông cách bán đảo Cam Ranh 260 hải lý. Cách đảo Đá Tây khoảng 6 hải lý về phía Đông Bắc, cách đảo Đá Đông 13 hải lý về phía Tây Bắc. Đảo trải dài theo hướng Đông Tây, có diện tích 19.240 m2, phần san hô trên đảo có độ dốc lớn chỗ nhô ra, chỗ thụt vào, bề mặt san hô không bằng phẳng chỗ cao chỗ thấp, rất khó xác định độ nông sâu gây nguy hiểm cho tàu xuồng ra vào. Thổ nhưỡng trên đảo là cất san hô, bề mặt phủ một lớp bùn mỏng nên rất khó cho cây cối phát triển. Tương tự như các đảo khác trong quần đảo Trường Sa, thời tiết trên đảo Trường Sa Đông rất khắc nghiệt nắng, mưa giống, gió thất thường nên việc sinh hoạt, huấn luyện của bộ đội gặp khó khăn. Cùng với các đảo trên quần đảo Trường Sa, đảo Trường Sa Đông có vị trí rất quan trọng về chính trị, quân sự, kinh tế, quốc phòng, an ninh. Nằm ở phía Đông Đông Bắc của đảo Trường Sa, từ Trường Sa Đông đến các đảo trong quần đảo Trường Sa không xa, thuận tiện cho việc giao lưu, trao đổi, học tập, xây dựng đảo không ngừng tiến bộ về mọi mặt, bảo vệ đảo trước âm mưu xâm chiếm của kẻ thù và tạo thành lá chắn vững chắc bảo vệ sườn phía Đông của đất nước.
 |
| Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng cán bộ, chiến sỹ trên đảo luôn nắm chắc tay súng bảo vệ vững vàng biển đảo |
Trong thềm san hô có nhiều hải sản quý như tôm hùm, cá ngừ, hải sâm, rùa biển và một số loài ốc có giá trị dinh dưỡng cao. Là một trong các đảo trung tâm của quần đảo Trường Sa, hằng năm số lượng tàu thuyền đi qua khu vực đảo Trường Sa Đông rất lớn, trong đó có nhiều tàu trọng tải từ 30.000 tấn trở lên, việc thực hiện các dịch vụ hàng hải sẽ mang lại lợi nhuận kinh tế cao.
Tháng 2 năm 1978, tình hình khu vực quần đảo Trường Sa có nhiều diễn biến phưc tạp, các nước trong khu vực tăng cường hoạt động thăm dò bằng máy bay, tàu thuyền xâm phạm các đảo của chúng ta đang đóng giữ. Trước tình hình đó, Đảng ủy Quân chủng Hải quân đã ra Nghị quyết chỉ rõ “ Phải tập trung, khẩn trương mọi nỗ lực cao nhất của toàn quân chủng việc chuẩn bị chiến đấu, sẵn sáng chiến đấu mọi kẻ thù xâm lược, giành cho được thắng lợi từ trận đầu, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo của Tổ quốc”. Chấp hành mệnh lệnh của Quân chủng, ngày 4 tháng 4 năm 1978, tàu 681 thuộc đoàn 125 đưa 19 cán bộ, chiến sỹ do đồng chí Nguyễn Trung Cang, Tham mưu trưởng Trung đoàn 146 chỉ huy một lực lượng ra đóng giữ đảo. Ngày 19/4/1978, một lực lượng khác gồm 17 đồng chí ra thay cho bộ phận của đồng chí Nguyễn Trung Cang, chỉ huy trưởng lúc này là đồng chí Bùi Xuân Nhã. Do làm tốt công tác giáo dục, quán triệt và xác định tốt nhiệm vụ, sau gần một tháng khẩn trương xây dựng trận địa, công sự chiến đấu đã hoàn thành.
Phát huy truyền thống của Quân chủng, đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, cán bộ chiến sỹ đảo Trường Sa Đông luôn quán triệt sâu sắc nêu cao tinh thần cảnh giác, sẵn sang chiến đấu cao, huấn luyên thuần thục các phương án chiến đấu, làm chủ các loại vũ khí trang bị hiện có. Qua kiểm tra các đoàn công tác của Bộ Quốc phòng, Quân chủng Hải quân, Vùng 4 và Lữ đoàn 146 đều đánh giá đảo đạt loại khá và giỏi. Trong trái tim mỗi cán bộ chiến sỹ đảo Trường Sa Đông đều coi đảo làn nhà, biển cả là quê hương, cuộc sống tuy còn vất vả, khó khăn, song tình cảm đồng chí, đồng đội, tình quân dân luôn sắc son, bền chặt.
 |
| Vườn rau xanh trên đảo Trường Sa Đông |
Trong những năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước nhiều công trình trên đảo như nhà ở, nơi làm việc, các công trình phục vụ sinh hoạt, phục vụ chiến đầu đã được xây dựng khang trang, diện tích của đảo được mở rộng hơn so với trước, nhất là hệ thống năng lượng gió, năng lượng mặt trời, hệ thống trạm thu phát sóng Viettel. Hiện nay đời sống sinh hoạt tinh thần của cán bộ, chiến sỹ đảo Trường Sa Đông từng bước được cải thiện, các phân đội chiến đấu đều được trạng bị ti vi, hệ thống karaoke kỹ thuật số hiện đại. Tháng 3 năm 2017, Tổng cục chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam triển khai lắp đặt trạm thu phát sóng FM, trước đó đã lắp đặt các trạm thu phát tín hiệu vệ tinh của Đài truyền hình Việt Nam, giúp cho quân và dân trên đảo cấp nhật kịp thời những thôn tin trong nước và thế giới, qua đó nâng cao nhận thức, niềm tin, trách nhiệm với sự nghiệp xây dựng Tổ quốc và bảo vệ vững chắc chủ quyền Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trên đảo có phòng đọc sách, báo với gần 2.000 đầu sách và hàng cục đầu báo các loại, một tủ sách pháp luật, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao diễn ra sôi nổ đã kịp thời động viên, cổ vũ tinh thần cho những người giữa đảo yên tâm với nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo trong mọi tình huống.
Đến với cán bộ, chiến sỹ đảo Trường Sa Đông hôm nay chúng ta thấy ở họ cái chân chất của những người con của biển mặn mà, chân thật, vững vàng trong nắng gió Trường Sa. Do cấu trúc đại lý trên đảo không có giếng nước ngọt, do đó công tác tăng gia, trồng ra, trồng cây xanh cũng gặp nhiều khó khăn. Để trồng cây, tăng gia trồng rau xanh, cán bộ, chiến sỹ trên đảo đã vật chuyển từng bao đất nhỏ trong đất liền ra, tận dụng vật liệu xây dựng, che chắn vườn ra, chắt chiu từng giọt nước ngọt ươm mầm cây xanh. Trải qua 40 năm tích cực lao động với ý chí và nghị lực phi thường, cán bộ và chiến sỹ nơi đây đã cải tạo đảo Trường Sa Đông từ đảo đá khô cằn cỗi thành một hòn đảo xanh tươi rợp bóng mát của các loại cây bang vuông, phong ba, muống biển. Cũng từ những khó khăn trong công tác tăng gia, y chí tự lực tự cường, óc thông minh sang tạo của người lính canh biển đảo, cán bộ chiến sỹ đảo Trường Sa Đông đã thiết kế thành công lò ấp trứng gia cầm bằng bóng đèn đầu tiên trên quần đảo Trường Sa. Vì vậy đến nay, cán bộ chiến sỹ đảo Trường Sa Đông là một trong những đơn vị dẫn đầu trong phong trào tăng gia chăn nuôi của Lữ đoàn 146. Năm 2017 và 4 tháng 2018, tổng sản lượng tăng gia của đảo đạt trên 250 triệu đồng, trong đó rau xanh hơn 410 kg, đậu phụ đạt 200 kg, cá các loại 2.876 kg và thịt gia súc, gia cầm trên 1.593 kg. Trích quỹ tăng gia đưa vào bữa ăn của bộ đội nhân các dịp lễ, tết đạt 10 triệu đồng. Đơn vị đạt danh hiệu nuôi quân giỏi, quản lý quân tốt.
 |
| Chăn nuôi lợn trên đảo Trường Sa Đông |
Đời sống cán bộ, chiến sỹ mặc dù đã ổn định song còn nhiều khó khăn, tuy nhiên với ý thức trách nhiệm tình yêu biển đảo quê hương, đất nước 100% cán bộ, chiến sỹ của đảo đã nêu cao tinh thần, đoàn kết kắc phục khó khăn, quyết tâm bám trụ bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Bên cạnh nhiệm vụ sẵn sang chiến đấu, cán bộ chiến sỹ đảo Trường Sa Đông luôn quán triệt thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, cấp cứu ngư dân. Trong năm 2017 và đầu năm 2018 đảo đã hướng dẫn cho 687 lượt tàu cá của ngư dân ra đánh bắt hải sản ven đảo và làm tốt công tác tuyên truyền vận động ngư dân trong khai thác đánh bắt hải sản không làm ảnh hưởng đến môi trường biển; giúp đỡ cấp thuốc cho 36 lượt ngư dân và phẫu thuật cấp cứu thành công 4 ngư dân bị ruột thừa bảo đảm tuyệt đối an toàn, hỗ trợ miến phí 4,5 khối nước ngọt cho ngư dân.
Qua 40 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành cán bộ, chiến sỹ đảo Trường Sa Đông đã lập được thành tích xuất sắc nhiều năm được khen thưởng. Đặc biệt năm 1982, đảo được Chủ tịch nước tặng Huân chương lao động hạng Nhất và nhiều năm được tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc; Bộ tư lệnh Quân chủng Hải quân tặng danh hiệu Đơn vị quyết thắng; Bộ Y tế tặng Bằng khen về công tác chăm sóc sức khỏe bộ đội và ngư dân cứu hộ cứu nạn…/.
Lý Dũng
