Tuyến cao tốc Chợ Mới – Bắc Kạn dài khoảng 28,4km, trong đó qua địa phận huyện Chợ Mới dài khoảng 23,2km, thành phố Bắc Kạn khoảng 5,6km và đoạn tuyến nối dài khoảng 0,4km. Tuyến sẽ đi qua 04 xã Thanh Thịnh, Nông Hạ, Thanh Vận, Thanh Mai.
Đối với xã Thanh Thịnh hiện đã kiểm đếm được 439/441 hộ (có 79 hộ trong diện thu hồi đất ở). Xã Nông Hạ có khoảng 180 hộ gia đình, cá nhân trong phạm vi ảnh hưởng, đến nay đã kiểm đếm xong toàn bộ (có 26 hộ gia đình trong diện thu hồi đất ở). Xã Thanh Vận có khoảng 265 hộ gia đình, cá nhân trong phạm vi ảnh hưởng. Hiện nay công tác GPMB tiếp tục được thực hiện tại xã Thanh Mai.
Theo Ban Bồi thường GPMB thành phố Bắc Kạn, đơn vị được giao nhiệm vụ làm công tác thống kê, GPMB toàn tuyến: Qua công tác thống kê, kiểm đếm tại các xã của huyện Chợ Mới nhìn chung bà con chấp hành nghiêm các quy định của Nhà nước, giữ nguyên hiện trạng đất đai, tài sản khi biết có chủ trương thu hồi phục vụ xây dựng tuyến đường. Tuy nhiên vẫn còn số ít hộ gia đình có biểu hiện “đón” đền bù, giống như tình trạng đã diễn ra tại địa bàn xã Nông Thượng và phường Sông Cầu, thành phố Bắc Kạn thời gian vừa qua.
Theo chân cán bộ Ban Bồi thường GPMB thành phố tới địa bàn xã Thanh Vận, chúng tôi dễ dàng nhận ra những dấu hiệu “đón” đền bù tại đây. Thôn Phiêng Khảo có 45 hộ thuộc diện thu hồi đất GPMB, tuy nhiên qua thống kê sơ bộ có khoảng 20 hộ có biểu hiện trồng cây mới, rào hàng rào dây thép gai. Đa số người dân ở đây trồng mới cây quế trên đồi. Có 02 hộ trồng cây mộc hương với số lượng lớn, đó là hộ ông Hà Đức B. với diện tích 7.000m2, trồng 4.500 cây mộc hương có đường kính trên 2cm, cao gần 1m và 2.000 cây quế. Hộ ông Lý Minh C. trên diện tích 4.400m2 đồi nhưng rào lưới thép B40, cọc thép với tổng chiều dài 332m; trên đất đồi trồng thêm các loại cây cau vua và cây hoa mai.
Hiện nay để đảm bảo sự công bằng, tránh trục lợi chính sách bồi thường GPMB, trước những bất cập trong đơn giá một số loại cây trồng, tài sản đang cao hơn hoặc thấp hơn so với giá thị trường, thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh Bắc Kạn, các sở, ngành đã và đang tham mưu cho UBND tỉnh điều chỉnh một số giá cây trồng, tài sản.
Ngày 03/7/2024, UBND tỉnh Bắc Kạn ban hành Quyết định số 1153 về việc điều chỉnh đơn giá bồi thường đối với cây trồng khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn tại Quyết định số 419/QĐ-UBND ngày 16/3/2023 của UBND tỉnh Bắc Kạn. Cụ thể đối với cây quế mới trồng có đường kính dưới 0,5cm nay điều chỉnh xuống còn 25.000 đồng/cây. Cây mộc hương trong vườn ươm giá điều chỉnh xuống còn 30.000 đồng/cây. Cây có đường kính bằng hoặc dưới 1cm có giá 70.000 đồng/cây; cây có đường kính trên 1cm đến 1,5cm có giá 120.000 đồng/cây. Cây có đường kính trên 1,5 cm đến 2cm có giá 200.000 đồng/cây… Sở Xây dựng cũng đang tham mưu xây dựng điều chỉnh lại đơn giá đối với một số tài sản, nhất là đối với hạng mục lưới thép B40.
Hiện nay công tác thống kê, kiểm đếm tại các xã của huyện Chợ Mới diễn ra cơ bản thuận lợi, chính quyền địa phương vào cuộc tích cực. Người dân đồng thuận với chủ trương xây tuyến cao tốc qua đây, mong muốn được bồi thường thoả đáng. Đối với những hộ tái định cư mong sớm bố trí nơi ở mới hoặc bồi thường đủ tiền để tự lo đất làm nhà, ổn định cuộc sống.
Tuy vậy vẫn còn tình trạng một số hộ dân có biểu hiện trục lợi chính sách, "đón" đền bù. Những hành vi này cần được làm rõ và có chế tài xử lý nghiêm, đảm bảo sự công bằng trong việc thực hiện chính sách so với các hộ dân khác trong phạm vi dự án./.
