Kỳ 2: Liên kết xuất khẩu, cơ hội nâng tầm giá trị quả mơ

Công ty TNHH BORDERLESS ASIA là đơn vị thứ tiếp theo vào Bắc Kạn liên kết xuất khẩu quả mơ.

Liên kết xuất khẩu

Nếu như trước đây quả mơ chủ yếu được người dân tự bán, giá cả bấp bênh, một số hộ phải chặt bỏ cây vì giá thấp thì mấy năm trở lại, diện tích mơ đã được khôi phục khi có doanh nghiệp liên kết với Nhật Bản đứng ra bao tiêu sản phẩm.

Nhận thấy tiềm năng của quả mơ Bắc Kạn, Công ty TNHH MISAKI (Khu công nghiệp Thanh Bình, huyện Chợ Mới) đã lựa chọn vùng nguyên liệu và những đối tác phù hợp liên kết thu mua mơ cho người dân. Năm 2022, Công ty đã bao tiêu hơn 600 tấn mơ với giá mua tại chỗ là 8.000 đồng/kg. Sản phẩm mơ được chế biến dưới dạng ô mai, mơ muối, đóng hộp và xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, giá trị xuất khẩu năm vừa qua đạt 30 tỷ đồng.

Sản phẩm ô mai mơ của Công ty TNHH MISAKI (Khu Công nghiệp Thanh Bình).

Mới đây người trồng mơ thêm hy vọng khi tỉnh Bắc Kạn có doanh nghiệp chế biến nông sản xuất khẩu đặt tại thôn Thác Giềng, phường Xuất Hóa (TP. Bắc Kạn) đó là Công ty TNHH BORDERLESS ASIA. Theo kế hoạch công suất chế biến mơ xuất khẩu là 1.500 tấn/năm, đây là cơ hội mở rộng đầu ra, tạo động lực để phát triển kinh tế từ cây mơ.

Ông Nguyễn Văn Hiệp, Giám đốc Công ty TNHH BORDERLESS ASIA đánh giá: "Tôi nhận thấy quả mơ Bắc Kạn đạt được những tiêu chuẩn nhất định, quả tròn, nhiều thịt, bóng, đó cũng là lý do để chúng tôi đặt nhà máy chế biến nông sản tại vùng. Sau khi đi vào hoạt động, đến thời điểm này nhà máy mới tổ chức thu mua được 50 tấn mơ".

Cần quan tâm, chăm sóc cây mơ

Hiện trên địa bàn có 02 HTX đứng ra liên kết sản xuất và tiêu thụ mơ cho bà con gồm HTX Cao Kỳ và HTX Đoàn Kết (huyện Chợ Mới). Đây cũng là các đơn vị làm trung gian liên kết trực tiếp với người dân để cung cấp quả mơ cho 02 doanh nghiệp xuất khẩu. Số lượng quả mà các HTX liên kết thu mua mỗi vụ lên đến hàng nghìn tấn (gồm bán cho doanh nghiệp xuất khẩu và bán ra ngoài thị trường).

Đại diện HTX Đoàn Kết, bà Trịnh Thị Thư cho biết: Năm 2022, HTX thu mua khoảng 1.000 tấn quả, tuy nhiên số lượng quả đạt tiêu chuẩn cung cấp cho công ty chế biến mơ chỉ chiếm một nửa, số còn lại quả nhỏ chúng tôi phải bán ra ngoài với giá chỉ được khoảng 5.000 đồng/kg".

Người dân xã Cao Kỳ (Chợ Mới) thu hái mơ.

Có thể nhận thấy, diện tích mơ Bắc Kạn chiếm hơn 600ha nhưng chỉ khoảng 400ha là đang cho thu hoạch, còn lại là diện tích trồng mới chưa có quả. Hầu hết số diện tích đang cho thu hoạch cây đều từ 15 đến hơn 20 năm tuổi, trong đó nhiều cây đã già cỗi, sâu bệnh hại, lại không thường xuyên được chăm sóc nên chất lượng quả thấp.

Ông Hà Sỹ Huân, Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết: Thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành Nông nghiệp giai đoạn 2020-2025 đã đưa cây mơ vào quy hoạch vùng. Xác định các xã Thanh Mai, Thanh Vận, Cao Kỳ (Chợ Mới); Đôn Phong, Dương Phong, Mỹ Thanh (Bạch Thông); Chợ Đồn và thành phố Bắc Kạn sẽ là các vùng trọng điểm trồng mơ. Để phát triển cây mơ bền vững, khích lệ các tổ chức, cá nhân tham gia vào chuỗi sản xuất liên kết gắn với tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời tập trung ứng dụng khoa học kỹ thuật vào khâu chăm sóc để nâng cao giá trị sản phẩm, có như vậy mới đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các bên, gia tăng giá trị hàng hóa từ cây mơ.

Khâu chăm sóc cây mơ là rất quan trọng quyết định đến chất lượng mơ (trong ảnh: Thu hoạch mơ tại xã Đôn Phong, huyện Bạch Thông".

Khi đã có nhà máy tiêu thụ, việc ứng dụng khoa học kỹ thuật vào chăm sóc cây mơ là giải pháp quan trọng để nâng tầm giá trị quả. Những năm tới, diện tích mơ cho thu hoạch sẽ tăng lên, vì vậy cần sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa của các cấp, ngành, người dân để xây dựng vùng nguyên liệu mơ chất lượng, phục vụ sự ổn định cho hoạt động chế biến, xuất khẩu lâu dài./.

Hết