Vì sao xe máy trên 5 "tuổi" phải kiểm định khí thải?

Liên quan đến chu kỳ kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy thu hút sự quan tâm của người dân thời gian qua, Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết nội dung này đã được xây dựng dựa trên sự nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng từ thực tế và học hỏi kinh nghiệm một số nước trong khu vực.

Theo đó, Thông tư 47/2024 quy định, chu kỳ kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy đầu tiên là 5 năm tính từ năm sản xuất xe. Với chu kỳ này, Cục Đăng kiểm sẽ tự động thực hiện cấp chứng nhận kiểm định khí thải trên cơ sở kết quả chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe mô tô, xe gắn máy trong sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu lấy từ cơ sở dữ liệu của Cục Đăng kiểm Việt Nam kết hợp với cơ sở dữ liệu về đăng ký, quản lý xe cơ giới của Bộ Công an.

Như vậy, với trường hợp trên thì chủ xe không phải nộp hồ sơ kiểm định khí thải và không phải mang xe đến cơ sở đăng kiểm để kiểm định khí thải.

Đối với xe mô tô, xe gắn máy sản xuất trên 5 năm đến 12 năm, chu kỳ kiểm định khí thải là 24 tháng/1 lần và xe sản xuất trên 12 năm, chu kỳ kiểm định khí thải là 12 tháng/1 lần.

Đại diện Cục Đăng kiểm cho biết, quá trình xây dựng dự thảo Thông tư, Cục đã phối hợp cùng Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường - Bộ GTVT nghiên cứu, rà soát kỹ từ kinh nghiệm một số nước trong khu vực; kế thừa kết quả nghiên cứu của Viện Khoa học Công nghệ (KHCN) GTVT và Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), để đưa ra chu kỳ kiểm định.

Đối với kiểm định lần đầu, Viện KHCN GTVT đã thực hiện nghiên cứu khảo sát thực tế kiểm tra khí thải cho khoảng 20.000 xe mô tô, xe gắn máy tại 3 thành phố (Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng).

Kết quả kiểm tra cho thấy, đối với các xe mô tô, xe gắn máy có thời gian sử dụng dưới 5 năm (tính theo năm sản xuất, đến thời điểm thực hiện kiểm tra khí thải), mức phát thải chất gây ô nhiễm (HC, CO) hầu như không có thay đổi lớn và vẫn có thể đáp ứng các mức tiêu chuẩn khí thải tại TCVN 6438:2018 về giới hạn lớn nhất cho phép của khí thải của phương tiện giao thông đường bộ.

Đối với các xe có thời gian sử dụng trên 5 năm, phát thải chất gây ô nhiễm có sự gia tăng đáng kể, phụ thuộc vào chế độ bảo dưỡng và tần suất sử dụng phương tiện của chủ xe. Theo kết quả khảo sát về số km trung bình 1 ngày, tần suất sử dụng trung bình, nhóm nghiên cứu của Viện KHCN GTVT đề xuất chu kỳ kiểm định khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy trên 5 năm là 24 tháng. Đề xuất này cũng phù hợp với kết quả kiểm tra thực tế tại 3 thành phố.

Đối với xe mô tô, xe gắn máy quá cũ (thời gian sử dụng trên 12 năm), kết quả kiểm tra thực tế cho thấy tỷ lệ phát thải chất gây ô nhiễm tăng cao.

"Để phòng ngừa việc phát thải chất gây ô nhiễm, cần thực hiện việc kiểm tra khí thải hàng năm (chu kỳ kiểm định 12 tháng) nhằm nâng cao ý thức bảo dưỡng phương tiện.

Mặt khác, việc quy định chu kỳ kiểm định ngắn hơn đối với xe có thời gian sử dụng cao, tạo động lực chuyển đổi phương tiện, nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ môi trường không khí, đặc biệt là tại các đô thị", đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam nhấn mạnh.

Được biết, đối với xe mô tô, xe gắn máy có thời gian tính từ năm sản xuất trên 5 năm thì chủ xe phải mang xe đến cở sở đăng kiểm để kiểm định khí thải.

Tại đây, chủ xe xuất trình một trong các giấy tờ: Bản chính chứng nhận đăng ký xe; bản sao có chứng thực hoặc bản sao điện tử được chứng thực từ bản chính chứng nhận đăng ký xe; bản chính giấy hẹn cấp chứng nhận đăng ký xe, để được cơ sở đăng kiểm tiếp nhận hồ sơ kiểm định.

Cơ sở đăng kiểm sau đó thực hiện tra cứu thông tin của xe mô tô, xe gắn máy trên phần mềm quản lý kiểm định và đối chiếu chứng nhận đăng ký xe với xe mô tô, xe gắn máy thực tế. Nếu không trùng khớp thông tin sẽ bị từ chối kiểm định, trường hợp không bị từ chối kiểm định, cơ sở đăng kiểm lập phiếu kiểm soát kiểm định và kiểm định khí thải cho phương tiện.

Đạt kiểm định khí thải, xe mô tô, xe gắn máy được cấp chứng nhận kiểm định khí thải cấp bản điện tử được tích hợp dữ liệu với tài khoản định danh điện tử của chủ xe.