Ngày Quốc tế xóa nghèo (17/10) là dịp để cộng đồng quốc tế cùng nêu cao quyết tâm hành động nhằm hướng tới một cuộc sống đầy đủ, ấm no và hạnh phúc.
Với Nghị quyết 47/196 thông qua vào ngày 22/12/1992, Đại hội đồng Liên hợp quốc chính thức tuyên bố ngày 17/10 hằng năm là Ngày Quốc tế xóa nghèo và kêu gọi tất cả các quốc gia cùng kỷ niệm ngày này, tùy thuộc vào hoàn cảnh của từng nước mà tiến hành các hoạt động cụ thể nhằm loại bỏ nghèo đói và khổ đau. Ý tưởng về ngày này được lấy cảm hứng từ sự kiện ngày 17/10/1987, khi khoảng 100.000 người tập trung tại quảng trường Trocadéro, Paris (Pháp) để tưởng nhớ các nạn nhân của đói nghèo, bạo lực và đói khát.
Kể từ đó, ngày 17/10 hàng năm đã trở thành ngày để các nước trên thế giới tôn vinh những nỗ lực trong việc xóa đói giảm nghèo, nâng cao nhận thức về vấn đề này và kêu gọi hành động từ chính phủ, tổ chức quốc tế, và cộng đồng nhằm đạt được mục tiêu xóa bỏ nghèo đói toàn cầu. Năm nay, chủ đề Ngày Quốc tế xóa nghèo là "Chấm dứt ngược đãi xã hội và thể chế, hành động cùng nhau vì xã hội công bằng, hòa bình và hòa nhập".
Thời gian qua, mặc dù đã đạt được nhiều tiến bộ, song công cuộc xoá nghèo của thế giới vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức.
Một báo cáo mới đây của Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết 26 quốc gia nghèo nhất trên thế giới, nơi sinh sống của 40% dân số có hoàn cảnh khó khăn nhất, đang mắc nợ nhiều hơn bao giờ hết kể từ năm 2006. Các nước này nằm ở khu vực cận Sahara châu Phi, từ Ethiopia đến Chad và Congo. Afghanistan và Yemen cũng nằm trong nhóm các quốc gia nghèo nhất.
Báo cáo chỉ ra nền kinh tế của 26 quốc gia này thậm chí còn gặp phải nhiều khó khăn hơn so với thời điểm ngay trước đại dịch COVID-19, dù phần lớn thế giới đã phục hồi và quay lại quỹ đạo tăng trưởng. Báo cáo cho biết thêm, 2/3 trong số 26 quốc gia nghèo nhất đang phải trải qua xung đột vũ trang hoặc gặp khó khăn với việc duy trì trật tự xã hội, ngăn cản nhiều cơ hội đầu tư nước ngoài.
Ảnh hưởng của thiên tai, biến đổi khí hậu cũng là một trong những nguyên nhân khiến cho tình trạng nghèo đói vẫn là thách thức lớn tại nhiều quốc gia.
Ngày 15/10, Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) cho biết nhiều tháng hạn hán ở miền Nam châu Phi do ảnh hưởng của hiện tượng El Niño đã gây ra tác động tàn phá đối với hơn 27 triệu người và nguy cơ trở thành nạn đói tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ ở khu vực này. Cụ thể, 5 quốc gia miền Nam châu Phi gồm Lesotho, Malawi, Namibia, Zambia và Zimbabwe - đã tuyên bố thảm họa quốc gia do hạn hán và nạn đói gây ra. Ngoài 5 quốc gia tuyên bố thảm họa nói trên đã xin viện trợ quốc tế, Angola và Mozambique cũng đang "bị ảnh hưởng nghiêm trọng". WFP ước tính rằng khoảng 21 triệu trẻ em ở miền Nam châu Phi hiện đang bị suy dinh dưỡng vì mất mùa.
Các nhà khoa học cho biết châu Phi cận Sahara là một trong những khu vực dễ bị tổn thương nhất trên thế giới trước biến đổi khí hậu do phụ thuộc nhiều vào nông nghiệp dựa vào nước mưa và tài nguyên thiên nhiên. Sinh kế của nhiều triệu người dân châu Phi phụ thuộc vào khí hậu, trong khi các nước nghèo không có khả năng tài trợ cho các biện pháp chống chịu với khí hậu.
Trong khi đó, “Khảo sát thế giới về vai trò của phụ nữ trong phát triển năm 2024” của Cơ quan Liên hợp quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women) đã chỉ ra rằng khoảng cách giới tính ngày càng gia tăng trong bảo vệ xã hội khiến phụ nữ và trẻ em gái dễ rơi vào cảnh nghèo đói hơn.
UN Women cũng đề cập tới thực tại khắc nghiệt về bản chất giới của đói nghèo. Phụ nữ và trẻ em gái chiếm tỷ lệ lớn trong số người nghèo ở mọi giai đoạn của cuộc đời, với khoảng cách lớn nhất là trong những năm sinh nở. Phụ nữ trong độ tuổi 25-34 có khả năng sống trong các hộ gia đình cực kỳ nghèo cao hơn 25% so với nam giới trong cùng nhóm tuổi. Xung đột và biến đổi khí hậu làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng này./.
