Năm 2018, xã Nông Hạ (Chợ Mới) được đầu tư 6 công trình nước sạch, đáp ứng nước sinh hoạt hợp vệ sinh cho hàng trăm hộ dân trong xã. Tuy nhiên, để công trình thực sự phát huy hiệu quả lâu dài cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương và người dân các thôn được hưởng lợi trong việc quản lý, khai thác sử dụng.
 |
| Cần nâng cao ý thức trong việc quản lý, sử dụng công trình nước sạch tại xã Nông Hạ để đảm bảo công trình phát huy được hiệu quả lâu dài. |
Công trình cấp nước sinh hoạt xã Nông Hạ do Trung tâm Nước sinh hoạt và vệ sinh môi trường nông thôn Bắc Kạn làm chủ đầu tư với mục tiêu cải thiện hành vi vệ sinh, tăng cường tiếp cận bền vững tới nước sạch và vệ sinh nông thôn bằng việc cung cấp nước cho các hộ dân và các công trình phúc lợi khác thuộc xã Nông Hạ. Quy mô đầu tư xây dựng gồm 06 công trình cấp nước tự chảy, nâng cấp 02 công trình cấp nước có sẵn, cấp nước sinh hoạt cho 462 hộ dân với 1.777 nhân khẩu của các thôn Nà Quang, Nà Bản, Nà Mẩy, Sáu Hai, Khe Thuổng, Khe Thỉ I, Khe Thỉ II, Cao Thanh với tổng vốn đầu tư hơn 9 tỷ đồng.
Sau gần 1 năm đưa vào sử dụng, các công trình này về cơ bản đã đáp ứng được nước sinh hoạt cho các hộ dân trong xã. Tuy nhiên, trong quá trình khai thác vẫn còn nhiều hạn chế, vì vậy có công trình chưa thực sự phát huy hết hiệu quả như mong muốn. Cụ thể, trong 6 công trình thì công trình cấp nước sinh hoạt cho nhân dân các thôn Sáu Hai, Nà Bản, Nà Mẩy chưa hoạt động hiệu quả. Nguyên nhân được xác định là phần cửa thu nước ở đầu nguồn thường xuyên bị tắc do rác, cây que trôi về khiến cho nước dẫn đến các hộ gia đình không đều, lúc có, lúc không. Mặt khác, xe chở gỗ rừng trồng của người dân trong xã thường xuyên qua lại khu vực đầu nguồn khiến cho nguồn nước bị đục, mỗi khi người dân sử dụng bùn đất lắng cặn tại téc hoặc các dụng cụ chứa nước.
Thôn Nà Bản có 58 hộ gia đình thì có 56 hộ được hưởng lợi từ công trình cấp nước sinh hoạt tập trung. Tuy nhiên thời điểm này nguồn nước không ổn định, ảnh hưởng nhiều đến đời sống sinh hoạt của các hộ dân. Anh Lường Văn Luận, trưởng thôn Nà Bản cho biết: Ngoài việc cửa thu bị tắc thường xuyên thì nguồn nước đầu nguồn ít là nguyên nhân khiến cho nước về không đều đặn, có hộ mấy ngày không có nước để dùng. Mỗi khi cửa thu đầu nguồn bị tắc, thôn lại huy động các hộ dân tham gia vệ sinh vớt rác, tuy nhiên cứ mưa lũ tình trạng này lại diễn ra khiến cho việc xử lý không thể triệt để.
Anh Hà Văn Điểm, thôn Nà Bản cho biết đã 3 ngày nay gia đình không có nước để dùng, nguồn nước lúc có lúc không ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt. Vào những ngày mưa, nguồn nước thường bị đục khiến cho các hộ dân không mấy yên tâm sử dụng cho ăn uống.
Được biết, sau khi các công trình cấp nước sinh hoạt được bàn giao và đưa vào sử dụng, chính quyền xã Nông Hạ đã thành lập tổ quản lý nước, trong đó có đại diện các hộ dân là thành viên. Tổ quản lý có nhiệm vụ thu phí sử dụng nước, phân công thành viên phụ trách, quản lý duy trì, duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa hư hỏng nhỏ của các công trình; thường xuyên kiểm tra xả cặn, xử lý khi bị tắc do rác. Hiện nay đối với công trình cấp nước sinh hoạt cho 3 thôn Sáu Hai, Nà Bản, Nà Mẩy thường xuyên bị tắc, chính quyền địa phương đã họp bàn, thống nhất phương án giao cho doanh nghiệp hoặc cá nhân quản lý dưới sự giám sát của chính quyền địa phương và thu tiền sử dụng nước theo đúng quy định. Các công trình còn lại vẫn giao cho tổ quản lý nước của xã vận hành, khai thác, quy chế sử dụng được đưa ra bàn bạc lấy ý kiến của các hộ dân trước khi chính thức được ban hành.
Để nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng các công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn cần có sự vào cuộc của cấp ủy chính quyền, Trung tâm Nước sinh hoạt và vệ sinh môi trường nông thôn và người dân trong việc quản lý, quan tâm đầu tư sửa chữa, khắc phục những vướng mắc để đảm bảo công trình hoạt động có hiệu quả. Mặt khác, chính quyền địa phương cần tăng cường công tác truyền thông, nâng cao nhận thức cho các hộ dân về tầm quan trọng của việc sử dụng nước sạch từ đó có ý thức sử dụng, bảo vệ các công trình cấp nước, chi trả tiền sử dụng nước theo đúng quy định để có kinh phí cho hoạt động duy tu, bảo dưỡng, vận hành công trình cấp nước sinh hoạt trên địa bàn xã./.
H. Thanh
