Tỉnh Bắc Kạn có hệ sinh thái phong phú và đa dạng, gồm: Rừng tự nhiên trên núi đá, núi đất; rừng trồng; đất nông nghiệp; khu dân cư và đất ngập nước. Ðây là nguồn tài nguyên đa dạng sinh học vô cùng quý giá đang được tỉnh nỗ lực bảo tồn gắn với phát triển kinh tế.
 |
| Du khách trải nghiệm du lịch sinh thái trên hồ Ba Bể. |
Toàn tỉnh hiện có hơn 160.000ha rừng tự nhiên, chủ yếu tập trung ở 02 khu bảo tồn thiên nhiên, 01 khu bảo vệ cảnh quan, 01 vườn quốc gia và gần 290.000ha rừng sản xuất, cụ thể là: Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ, với diện tích vùng lõi hơn 15,7 nghìn héc-ta và vùng đệm gần 23 nghìn héc-ta; Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc, hơn 4,1 nghìn héc-ta, vùng đệm trong 8ha, vùng đệm ngoài 16,3 nghìn héc-ta; Khu bảo vệ cảnh quan Thác Giềng khoảng 500ha; Vườn Quốc gia Ba Bể, diện tích rộng hơn 10 nghìn héc-ta.
Hệ thực vật tại các khu, vườn nói trên có gần 2.000 loài, trong đó, có 144 loài quý hiếm có nguy cơ đe dọa; hệ động vật có 84 loài thú, 314 loài chim, 69 loài lưỡng cư và bò sát, 1.091 loài côn trùng, năm bộ động vật nổi, ba bộ động vật đáy và 108 loài cá, trong đó, có hàng chục loài có tên trong Sánh đỏ Việt Nam, Danh lục đỏ thế giới cần được bảo vệ nghiêm ngặt.
Vườn Quốc gia Ba Bể là khu vực nằm trong vùng núi đá vôi các-tơ cổ, có cấu tạo địa chất đặc biệt, nhiều núi cao, hang động, sông, hồ, suối ngầm, tạo nên cảnh quan đặc biệt hấp dẫn. Vườn Quốc gia hiện là nơi bảo tồn các nguồn gen quý hiếm. Về đa dạng sinh học ở đây, thực vật có 162 họ, 672 chi, 1.268 loài thực vật bậc cao có mạch, trong đó có 77 loài được ghi tên trong Sách đỏ Việt Nam, 38 loài có mức độ đe dọa toàn cầu được ghi trong Danh lục đỏ thế giới; động vật có 81 loài thú, 322 loài chim, 44 loài bò sát lưỡng cư, 106 loài cá, trong đó, có rất nhiều loài được ghi trong Sách đỏ Việt Nam và Sách đỏ thế giới. Ba Bể cũng là vùng sinh cảnh quan trọng của 2 loài linh trưởng là voọc đen má trắng, voọc mũi hếch và 01 loài bò sát đặc hữu hẹp đó là cá cóc bụng hoa và nhiều loài thú quý hiếm khác.
Để đảm bảo vừa khai thác du lịch, phát triển kinh tế, bảo tồn các giá trị văn hóa của cộng đồng các dân tộc sống trong khu vực hồ Ba Bể, đồng thời bảo vệ đa dạng sinh học, bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, môi trường, những năm qua, chính quyền các cấp huyện Ba Bể cùng các ngành chức năng, trong đó chủ chốt là lực lượng Kiểm lâm Vườn Quốc gia thường xuyên đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân bảo vệ các diện tích rừng đặc dụng, động vật hoang dã, kết hợp nắm thông tin ở thôn, bản.
Cùng với đó, tiến hành ký kết giao khoán toàn bộ diện tích cho các thôn, bản quản lý, bảo vệ, trung bình mỗi thôn nhận khoán từ 50-70ha, phối hợp với Kiểm lâm tuần rừng từ 3-4 lần/tuần; vận động người dân giao nộp súng săn, nhờ đó đã hạn chế thấp nhất tình trạng săn bắt động vật hoang dã, chặt phá rừng trong khu vực Vườn Quốc gia quản lý so với trước đây. Nhờ bảo vệ tốt, Vườn được công nhận là Vườn di sản Asean, Khu đất ngập nước (RAMSAR) của thế giới và hồ Ba Bể được công nhận là Di tích danh thắng Quốc gia đặc biệt.
Đối với các hoạt động khai thác du lịch tại Vườn Quốc gia, ông Hoàng Ngọc Thấm - Giám đốc Ban Quản lý khu du lịch Ba Bể cho biết: Bên cạnh các hoạt động tham quan, nghỉ dưỡng, trải nghiệm, các tour du lịch khám phá núi, rừng, hang, động tự nhiên tại Vườn Quốc gia, Ban Quản lý cũng thường xuyên đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến các hộ kinh doanh dịch vụ homestay; chủ xuồng đưa, đón khách; các công ty lữ hành, phổ biến cho du khách về ý thức, trách nhiệm khi tham quan, trải nghiệm, cùng chung tay bảo vệ cảnh quan môi trường, thiên nhiên.
Để bảo tồn và phát triển đa dạng sinh học trên địa bàn tỉnh, thời gian tới, các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, tăng cường nâng cao nhận thức cộng đồng, khuyến khích người dân cùng tham gia xây dựng kế hoạch quản lý, bảo vệ đa dạng sinh học, tham gia và chia sẻ lợi ích từ các nguồn lợi về du lịch sinh thái, các dự án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. Hãy chung tay hành động vì thiên nhiên, khai thác thiên nhiên hiệu quả, bền vững, đảm bảo duy trì ổn định đa dạng sinh học của tỉnh./.
Q.Đ
