Trước yêu cầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, Đảng ta đã chủ trương thành lập các tỉnh đội bộ dân quân ở các địa phương làm tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền địa phương tổ chức xây dựng lực lượng, làm nòng cốt cho toàn dân đánh giặc. Thực hiện chỉ đạo trên, ngày 13/4/1947 tại đồi Độc Lập, thị xã Bắc Kạn (nay là thành phố) Ban chỉ huy Tỉnh đội Bộ dân quân tỉnh Bắc Kạn được thành lập. Sự ra đời của Tỉnh đội Bộ dân quân (nay là Bộ CHQS tỉnh) đánh dấu bước ngoặt quan trọng đối với sự phát triển của lực lượng vũ trang Bắc Kạn. Từ đây, tỉnh Bắc Kạn có cơ quan tham mưu phụ trách công tác quân sự địa phương, giúp cấp uỷ, chính quyền củng cố và phát triển lực lượng, xây dựng các kế hoạch tác chiến, làm nòng cốt trong cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện. Ngày đầu thành lập dù gặp rất nhiều khó khăn, nhưng khoảng 2 tháng sau, toàn tỉnh đã xây dựng được 17 đại đội dân quân, du kích với 1.500 cán bộ, chiến sĩ, được trang bị vũ khí tương đối đầy đủ, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ quê hương. Theo thời gian, lực lượng vũ trang Bắc Kạn không ngừng lớn mạnh và trưởng thành, có những đóng góp quan trọng cho công cuộc giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc.
Trước những yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, đòi hỏi lực lượng vũ trang Bắc Kạn cần phát huy truyền thống, đồng thời cũng không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ và khả năng sẵn sàng chiến đấu cao, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ địa phương, bảo vệ Tổ quốc. Trong tổ chức thực hiện, Đảng ủy Quân sự, Bộ CHQS tỉnh luôn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh về chính trị; coi đây là vấn đề then chốt, là nhân tố quyết định, bảo đảm cho lực lượng vũ trang thực sự là lực lượng trung thành, tin cậy của cấp uỷ, chính quyền và Nhân dân.
Đảng ủy Quân sự tỉnh thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức quán triệt và học tập, nâng cao trình độ nhận thức về chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong đó, tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị - tư tưởng, giáo dục pháp luật cho các đối tượng theo sự chỉ đạo, hướng dẫn của cấp trên. Đồng thời, gắn với việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của cán bộ, chiến sĩ. Những năm qua, kiểm tra cho thấy 100% đạt yêu cầu, trong đó loại khá, giỏi chiếm đa số.
Để nâng cao sức mạnh tổng hợp và trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang thì công tác tổ chức xây dựng lực lượng, huấn luyện chiến đấu và rèn luyện kỷ luật luôn được chú trọng. Phương châm huấn luyện: “cơ bản - thiết thực - vững chắc” trong từng nội dung huấn luyện, coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, sát đối tượng, sát nhiệm vụ. Tăng cường diễn tập, hành quân dã ngoại kết hợp với làm công tác vận động quần chúng; tích cực tổ chức các hội thao, hội thi; gắn huấn luyện với rèn luyện kỷ luật.
Đại tá Lã Văn Hào, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh cho biết: “Với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Quân khu, của lãnh đạo tỉnh, sự chung sức của các sở, ngành, sự đùm bọc của Nhân dân đã giúp nâng lên chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang tỉnh. Đây là cơ sở để lực lượng vũ trang tỉnh bảo đảm đủ khả năng và sức mạnh giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh”./.