Vang mãi trận công đồn năm xưa
Đồn Phủ Thông nằm trên địa bàn thị trấn Phủ Thông, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn. Vị trí Đồn cách ngã ba Phủ Thông khoảng 300m, nằm trên đồi cao ngay điểm giao giữa Quốc lộ 3 hướng Bắc Kạn – Cao Bằng với Tỉnh lộ 258 (Phủ Thông đi Chợ Rã, huyện Ba Bể).
Với vị trí chiến lược ấy, Đồn Phủ Thông như một cái gai nhọn giúp quân Pháp án ngữ, kiểm soát Quốc lộ 3. Sau khi nhảy dù xuống thị xã Bắc Kạn vào năm 1947, quân Pháp tiến lên chiếm đóng Đồn Phủ Thông và không ngừng xây dựng nơi này thành một căn cứ kiên cố với quân số 1 đại đội bộ binh, 1 trung đội trợ chiến với quân số khoảng 150 tên, được trang bị nhiều loại vũ khí. Cũng từ Đồn này, giặc Pháp thường tổ chức nống ra càn quét các địa phương lân cận để truy tìm quân ta, bức bách gắt gao, cướp phá đồng bào.
Xác định phải nhổ bỏ cái gai này, dạy cho quân Pháp một bài học để chúng bớt hung hăng, quân ta đã 2 lần tập kích vào Đồn, gây cho chúng nhiều thiệt hại. Chiều tối ngày 25/7/1948, quân ta tổ chức trận đánh lớn cấp tiểu đoàn có hỏa lực yểm trợ. Pháo binh, súng cối của quân đội ta dồn dập bắn vào đồn, tiêu diệt một số tên địch, phá vỡ một số đoạn tường... Ngay sau khi pháo chuyển làn, bộ binh ta ào ạt xông lên, dùng thang vượt tường vào Đồn, vừa đánh vừa phát triển sâu vào trong tiêu diệt địch.
Sau ít phút bị bất ngờ, địch lợi dụng các lô cốt và hầm hào kiên cố để phản công quyết liệt. Quân ta chiến đấu ngoan cường, đơn vị sau tiếp sức đơn vị trước giành giật từng ổ đề kháng, đánh chiếm từng nhà. Cả địch và ta đều thương vong nặng nề. Quân ta cơ bản chiếm được đồn, còn một điểm địch cố thủ, nhưng do không còn lực lượng nên ta không thể tiêu diệt gọn quân địch. Tuy không chiếm được cứ điểm, nhưng trận đánh này ta đã tiêu diệt được hơn 100 tên địch, làm bị thương hàng chục tên, trong đó có tên đồn trưởng, và đồn phó; phá hủy một số hầm hào, nhà cửa, lô cốt, thu 20 khẩu súng các loại và nhiều thiết bị quân sự.
Trận Phủ Thông là trận đánh cường tập tiêu diệt cứ điểm đầu tiên của quân đội ta với kẻ địch có công sự kiên cố và hỏa lực mạnh. Tiểu đoàn 11 thuộc Trung đoàn 308, phối hợp với Tiểu đoàn 55 và đại đội Ba Bể thực hiện trận đánh này, làm rung chuyển hệ thống đồn bốt của địch, góp phần tạo sức ép buộc quân địch rút khỏi thị xã Bắc Kạn. Với ý nghĩa đó, ngày 23/7/1998, Đồn Phủ Thông được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng là Di tích lịch sử cấp quốc gia. Năm 1999, Nhân dân và lực lượng vũ trang thị trấn Phủ Thông vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
Đổi mới hôm nay tại Bạch Thông
Để tưởng nhớ chiến công oanh liệt và sự hy sinh anh dũng của bộ đội ta trong các trận công đồn, hiện nay Khu di tích đồn Phủ Thông đã từng bước được đầu tư xây dựng khang trang trên diện tích hơn 5.000m2, với điểm dâng hương, nhà bia ghi tên các anh hùng liệt sĩ, nhà trưng bày hiện vật và dấu tích tường đồn năm xưa. Hằng năm, “địa chỉ đỏ” này đón hàng nghìn lượt du khách, giáo viên và học sinh tới tham quan, thực tế giáo dục truyền thống.
Được sự quan tâm của Bộ Quốc phòng và Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bắc Kạn đã chỉ đạo Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng tỉnh chủ trì, lập dự án, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ lập phương án phục dựng, tôn tạo một số hạng mục Di tích lịch sử Đồn Phủ Thông xứng tầm giá trị lịch sử…
Phát huy truyền thống quê hương cách mạng, thị trấn Phủ Thông và huyện Bạch Thông đã vượt khó nỗ lực vươn lên, năng động phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống mọi mặt cho Nhân dân; củng cố quốc phòng - an ninh, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị vững mạnh.
Trong phát triển kinh tế, huyện đã hình thành các vùng chuyên canh cây cam, quýt rộng hơn 1.400ha; vùng trồng hồi khoảng 500ha. Đến nay, toàn huyện có 5 xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 01 xã nông thôn mới nâng cao và 18 thôn nông thôn mới. Việc triển khai tích cực các chương trình MTQG, hỗ trợ người dân tiếp cận nguồn vốn chính sách; khuyến khích các thành phần kinh tế liên kết sản xuất hàng hóa, phát triển sản phẩm OCOP… đã tạo sức bật giúp Bạch Thông phát triển kinh tế. Năm 2023 huyện giảm được gần 400 hộ nghèo và 75 hộ cận nghèo so với năm 2022, đưa tỉ lệ hộ nghèo của toàn huyện xuống còn 12,01%.
Năm 2024, huyện xác định nhiệm vụ trọng tâm là đẩy mạnh phát triển kinh tế nông – lâm nghiệp theo hướng an toàn, bền vững, phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị. Tích cực phối hợp thu hút các dự án đầu tư vào cụm công nghiệp, đầu tư hạ tầng thương mại dịch vụ, các dự án phát triển du lịch lịch sử, du lịch cộng đồng…
Bà Đỗ Thị Hiền, Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy Bạch Thông cho biết: Huyện xác định là một địa phương giàu truyền thống lịch sử, giàu truyền thống cách mạng như vậy thì không thể mãi chậm phát triển như hiện nay. Dấu mốc lịch sử hào hùng từ trận công đồn Phủ Thông cách đây 76 năm, các di tích Đồn Phủ Thông, Đèo Giàng, Nà Tu là điểm nhấn để huyện phát triển kinh tế du lịch. Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc huyện Bạch Thông phấn đấu thực hiện thắng lợi nghị quyết đại hội đảng các cấp, sớm đạt mục tiêu xây dựng nông thôn mới, xây dựng huyện nhà ngày một phát triển./.
