Phiên họp do Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành.
Quan tâm đến quy định về mức giảm trừ gia cảnh trong tính thuế thu nhập cá nhân, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Thị Thủy, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn đã phân tích, đánh giá về sự bất cập của quy định hiện hành với thực tế. Theo đại biểu, mức giảm trừ gia cảnh theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện nay không còn phù hợp, nhất là mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc (4,4 triệu đồng/tháng) đã quá lạc hậu, cần được xem xét điều chỉnh sớm.
Mức giảm trừ này được duy trì thực hiện từ năm 2020, tuy nhiên trong thời gian qua, hầu hết các hàng hóa, dịch vụ thiết yếu đều tăng, có mặt hàng thiết yếu tăng nhanh hơn tăng thu nhập (theo số liệu của Tổng Cục Thống kê, so với năm 2020, giá dịch vụ giáo dục tăng 17,14%, giá lương thực tăng 27,61%, giá xăng tăng lên đến 105%...). Bên cạnh đó, thực tế hiện nay nhiều gia đình có con nhỏ phải thuê người trông, thì tính lương chi trả và các khoản chi phí cho trẻ lớn; nếu có con đi học thì chi phí học hành chiếm phần lớn cơ cấu chi tiêu của các hộ gia đình; với những gia đình có cha mẹ già thuộc diện người phụ thuộc thì ngoài chi phí ăn uống, sinh hoạt còn nhiều khoản chi phí khác liên quan đến y tế, thuốc men…
Liên quan đến sự bất hợp lý trong rổ hàng hóa CPI, đại biểu cho rằng việc lấy tiêu chí biến động CPI trên 20% (theo quy định tại Điều 19 Luật Thuế thu nhập cá nhân: “Trường hợp chỉ số tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% thì Chính phủ trình UBTVQH điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh”) là chưa phù hợp. Bởi lẽ, trong 752 mặt hàng của rổ hàng hóa CPI thì chỉ có khoảng trên 10 mặt hàng thiết yếu ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu của người dân, do đó nếu tính trung bình mức giá của 752 mặt hàng mới điều chỉnh mức giảm gia cảnh thì phải chờ 6-7 năm, sẽ không kịp thời phản ánh những biến động về chi phí tiêu dùng của người dân, gây thiệt thòi cho họ.
Mặt khác, quy định về mức giảm trừ gia cảnh hiện nay cũng chưa phù hợp với điều kiện với nước ta là một quốc gia có thu nhập trung bình thấp, bởi lẽ phần lớn chi tiêu của người dân là cho hàng hóa, dịch vụ thiết yếu (chiếm đến 60-70% cho nhu cầu thiết yếu).
Bên cạnh đó, theo đại biểu, lương tăng nhưng thuế thu nhập và mức giảm trừ gia cảnh không được điều chỉnh kịp thời sẽ dẫn đến bất cập. Theo kế hoạch từ ngày 01/7/2024, sẽ thực hiện cải cách chính sách tiền lương và dự kiến tiền lương bình quân chung của cán bộ, công chức, viên chức sẽ tăng khá nhiều so với hiện nay. Lương tăng đồng nghĩa với thu nhập tính thuế của người lao động tăng. Do đó, việc điều chỉnh không kịp thời những bất hợp lý trong chính sách thuế thu nhập cá nhân sẽ làm ảnh hưởng đến ý nghĩa của chính sách cải cách tiền lương.
Từ những phân tích đó, đại biểu kiến nghị Chính phủ đẩy sớm việc đề xuất và trình Quốc hội xem xét sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân vào Kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024) và thông qua vào Kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2025) để kịp thời điều chỉnh những quy định không còn phù hợp với thực tiễn./.
