Theo đó, ngày 21/5/2024, người dân phản ánh thông tin có nước đục theo suối Khau Âu chảy về hạ lưu tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường, nghi do việc khai thác hầm lò và chế biến quặng vàng gốc mỏ Khau Âu của Công ty TNHH Kim Ngân (sau đây gọi tắt là Công ty) xả thải ra.
Ngay khi nắm thông tin, ngày 22/5/2024, Sở Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, phối hợp cùng UBND huyện Chợ Mới tổ chức kiểm tra thực tế hiện trường khu vực sản xuất mỏ của Công ty TNHH Kim Ngân. Kết luận buổi kiểm tra thể hiện: Tại thời điểm kiểm tra, không phát hiện Công ty TNHH Kim Ngân sử dụng hóa chất thuộc danh mục cấm trong hoạt động sản xuất hoặc xả chất thải chưa qua xử lý ra môi trường, nên không xem xét xử lý vi phạm hành chính theo quy định. Thời điểm kiểm tra vào mùa mưa bão, do vậy lượng nước mưa chảy tràn qua khu vực mỏ rất lớn, cuốn theo lượng đất đá là nguyên nhân chính gây đục dòng suối Khau Âu trong thời gian vừa qua. Đồng thời từ những hoạt động khai thác khoáng sản trái phép cũng là nguyên nhân gây ô nhiễm dòng suối Khau Âu.
Sau khi kiểm tra, đoàn công tác đề nghị Công ty TNHH Kim Ngân trong quá trình hoạt động khai thác khoáng sản tại mỏ Khau Âu thực hiện nghiêm các quy định về tài nguyên và môi trường. Thi công khai thác theo đúng thiết kế đã được phê duyệt. Chủ động rà soát, kiểm tra các vị trí, khu vực xung yếu, đường lò cũ, đập chứa thải quặng đuôi, hệ thống điện hầm lò (đặc biệt trong mùa mưa, bão)... thực hiện lắp đặt các biển báo, biển cấm, gia cố chèn chống lò đảm bảo an toàn. Phối hợp tốt với chính quyền địa phương trong hoạt động khai thác khoáng sản, phát hiện báo cáo kịp thời nếu xuất hiện tình trạng khai thác khoáng sản trái phép ngoài khu vực mỏ.
Đề nghị công ty thực hiện nghiêm túc trách nhiệm, nghĩa vụ nêu trong Giấy phép, các quy định về an toàn lao động, thiết kế khai thác… đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Gia cố, chèn thêm các rọ đá tại khu vực kè đường đang bị sạt lở để đảm bảo cho các phương tiện đi lại, cũng như hạn chế việc sạt lở, sạt trượt đất, đá xuống suối trong mùa mưa, bão.
Sở TN&MT đề nghị UBND huyện Chợ Mới, UBND xã Bình Văn tăng cường, thường xuyên kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định pháp luật về tài nguyên và môi trường trên địa bàn. Đặc biệt là thường xuyên kiểm tra và ngăn chặn kịp thời tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trong khu vực Khau Âu, xã Bình Văn; chủ động, kịp thời phát hiện, xử lý hoặc kiến nghị xử lý vi phạm theo quy định.
Theo ghi nhận của phóng viên, ngày 27/5, tại khu vực mỏ có 03 hồ lắng chứa nước để bơm tuần hoàn phục vụ việc sản xuất, chế biến tại mỏ nên không có hiện tượng nước đục hay bùn đất xả ra suối. Một trong 03 hồ lắng chứa nước của Công ty có thả cá và chăn nuôi vịt.
Theo đại diện Công ty cho biết, từ trước đến nay đơn vị tổ chức sản xuất không sử dụng bất kỳ loại hóa chất nào. Do nguồn nước ở đây ít nên đơn vị sử dụng máy bơm tuần hoàn nước để tái sử dụng, lượng nước thất thoát ra ngoài là rất ít.
Cũng theo đại diện Công ty, giữa tháng 5/2024, khu vực mỏ Khau Âu có mưa to, nước mưa từ trên núi chảy xuống khu vực sản xuất cuốn qua nơi đơn vị để xỉ thải quặng, đất đổ thải, cuốn một phần đất chảy theo nước ra suối Khau Âu gây ra hiện tượng nước đục cục bộ chảy về hạ lưu, thuộc khu vực giáp ranh tỉnh Thái Nguyên.
Trao đổi với phóng viên, ông Hoàng Nguyễn Việt, Chủ tịch UBND huyện Chợ Mới cho biết: Thực trạng khai thác khoáng sản vàng trái phép ở khu vực Khau Âu vẫn diễn biến khá phức tạp. Cuối năm 2023 và đầu năm 2024, huyện đã phối hợp với UBND huyện Võ Nhai (có địa phận giáp ranh với khu vực Khau Âu, xã Bình Văn, huyện Chợ Mới) tổ chức tuyên truyền, đẩy đuổi các cá nhân, xử lý phương tiện máy móc khai thác vàng trái phép.
Tuy nhiên, do địa hình đồi núi hiểm trở, xa xôi nên khó khăn trong công tác kiểm tra, kiểm soát. Một số đối tượng liều lĩnh vẫn cố tình bám trụ, lén lút khai thác dẫn đến còn tình trạng ảnh hưởng đến môi trường nước. Với những hình ảnh nước vẩn đục trên dòng suối Khau Âu như thông tin, hình ảnh có trên các trang mạng, huyện sẽ tiếp tục chỉ đạo cơ quan chuyên môn và UBND xã Bình Văn phối hợp với huyện Võ Nhai tổ chức kiểm tra, xác minh và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm./.
