Sáng 11/3, tại huyện Ba Tơ, Bộ Tư lệnh Quân khu 5 phối hợp với Tỉnh ủy Quảng Ngãi tổ chức Hội thảo khoa học “Khởi nghĩa Ba Tơ - Giá trị lịch sử và bài học kinh nghiệm”, nhân kỷ niệm 80 năm Ngày Khởi nghĩa Ba Tơ (11/3/1945 - 11/3/2025) và 50 năm Ngày Giải phóng tỉnh Quảng Ngãi (24/3/1975 - 24/3/2025).
Tái hiện bối cảnh và ý nghĩa lịch sử Cuộc Khởi nghĩa Ba Tơ
Phát biểu chào mừng hội thảo, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Bùi Thị Quỳnh Vân khẳng định: “Tư duy và nghệ thuật chỉ đạo, tổ chức một cuộc khởi nghĩa như Khởi nghĩa Ba Tơ cách đây 80 năm đã chứng tỏ Đảng bộ Quảng Ngãi là người tổ chức, lãnh đạo, là hạt nhân, linh hồn của cuộc đấu tranh giải phóng, đúng như nhận định của Trung ương Đảng trong Chỉ thị về “Sửa soạn khởi nghĩa” ngày 7/5/1944: Khởi nghĩa là công việc của toàn dân. Nhưng không phải toàn dân có thể xông lên đánh kẻ thù cùng một lúc, phải có những đội quân cách mạng cơ bản, có tập tành thao lược, xông ra chiến đấu trong vai trò xung kích để dân chúng hưởng ứng theo”.
Tại hội thảo, các tham luận đã tái hiện rõ nét bối cảnh, công tác chuẩn bị, diễn biến, kết quả và ý nghĩa lịch sử của Khởi nghĩa Ba Tơ; quá trình ra đời, xây dựng, chiến đấu và vai trò lịch sử của Đội Du kích Ba Tơ.
Trong đó, làm rõ bối cảnh tình hình quốc tế và trong nước; âm mưu, thủ đoạn của thực dân Pháp và phát-xít Nhật đối với Đông Dương, đặc biệt là đối với phong trào cách mạng miền Trung và tỉnh Quảng Ngãi trước khi cuộc khởi nghĩa nổ ra.
Đồng thời, khẳng định và làm sáng tỏ đường lối đúng đắn, sáng tạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, đặc biệt là chủ trương chuyển hướng chiến lược của Đảng; khẳng định và làm rõ tính chủ động, kiên quyết và sáng tạo của Tỉnh ủy lâm thời Quảng Ngãi trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo chuẩn bị và tiến hành Khởi nghĩa Ba Tơ - nhân tố có ý nghĩa trực tiếp quyết định sự bùng nổ và giành thắng lợi của cuộc khởi nghĩa.
Các tham luận cũng nêu bật tầm vóc, ý nghĩa, nguyên nhân thắng lợi của Khởi nghĩa Ba Tơ, sự ra đời của Đội Du kích Ba Tơ - tổ chức vũ trang cách mạng đầu tiên của nhân dân Quảng Ngãi được Đảng trực tiếp tổ chức và lãnh đạo, là một trong những tổ chức tiền thân của lực lượng vũ trang (LLVT) Quân khu 5.
Tham luận tại hội thảo, Phó Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hoàng Giang khẳng định, thắng lợi của Khởi nghĩa Ba Tơ và sự ra đời của Đội Du kích Ba Tơ đã mở ra cao trào kháng Nhật, cứu nước để tiến tới Tổng khởi nghĩa trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945 không chỉ riêng cho Quảng Ngãi, mà còn là “điểm sáng” của cả Nam Trung Bộ”.
Các tham luận đều khẳng định sự lãnh đạo nhạy bén, sáng suốt, quyết đoán của Tỉnh ủy lâm thời Quảng Ngãi trong Khởi nghĩa Ba Tơ, thành lập Đội Du kích Ba Tơ. Sự lãnh đạo nhạy bén và sáng suốt của Tỉnh ủy lâm thời Quảng Ngãi không chỉ giúp Cuộc Khởi nghĩa Ba Tơ giành được thắng lợi, mà còn góp phần quan trọng vào sự phát triển của phong trào cách mạng trong khu vực và cả nước.
Hội thảo cũng làm rõ những bài học kinh nghiệm quý giá từ Cuộc Khởi nghĩa Ba Tơ. Đó là, bài học về vai trò lãnh đạo kiên quyết, sáng suốt của Đảng trong việc tổ chức và chỉ đạo phong trào cách mạng; bài học về việc tận dụng thời cơ lịch sử để khởi nghĩa giành thắng lợi; bài học về việc phát huy sức mạnh của quần chúng nhân dân trong đấu tranh cách mạng, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc; bài học về xây dựng LLVT cách mạng. Những bài học này không chỉ mang giá trị lịch sử, mà còn có ý nghĩa thực tiễn to lớn trong xây dựng khu vực phòng thủ huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi, xây dựng phòng thủ Quân khu hiện nay.
Các nhà nghiên cứu tham gia hội thảo cũng đúc kết những bài học kinh nghiệm về quán triệt chủ trương chiến lược, vận dụng sáng tạo vào thực tiễn cách mạng trong xây dựng tổ chức Đảng, xây dựng LLVT và căn cứ địa, đặc biệt là sự vận dụng những bài học kinh nghiệm đó trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận chiến tranh nhân dân, đáp ứng nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay.
Quảng Ngãi luôn khắc ghi công lao của các bậc cha anh đi trước
Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Bùi Thị Quỳnh Vân nhấn mạnh, Đảng bộ, chính quyền, LLVT và nhân dân các dân tộc tỉnh Quảng Ngãi hôm nay luôn trân trọng giá trị lịch sử, ghi nhớ và mãi mãi không quên công lao to lớn của các bậc tiền bối cách mạng, của các Anh hùng liệt sĩ, các chiến sĩ Đội Du kích Ba Tơ năm xưa, các cán bộ, chiến sĩ LLVT và đồng bào, đồng chí đã không tiếc xương máu, anh dũng chiến đấu, hy sinh góp phần làm nên những chiến thắng lịch sử trong suốt sự nghiệp đấu tranh bảo vệ Tổ quốc nói chung và quê hương Quảng Ngãi nói riêng.
Chúng tôi hy vọng và tin tưởng những kết quả, giá trị của hội thảo hôm nay sẽ tiếp tục lan tỏa để mỗi người dân Việt Nam, mỗi người dân Quảng Ngãi và những người yêu chuộng hòa bình, các cán bộ, chiến sĩ càng hiểu rõ hơn về tầm vóc, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của Khởi nghĩa Ba Tơ. Chúng ta càng tự hào về Đảng quang vinh và Bác Hồ kính yêu, Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, tự hào về truyền thống quê hương và những thành tựu to lớn mà Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Quảng Ngãi đã đạt được, để từ đó bồi đắp thêm lòng yêu nước, giáo dục truyền thống, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực tự cường và khát vọng cống hiến; càng thêm sắt son với Đảng và sự nghiệp cách mạng của dân tộc, để sống có trách nhiệm và nghĩa tình, góp phần tiếp thêm sức mạnh, nghị lực và quyết tâm phấn đấu cho mục tiêu xây dựng, phát triển quê hương, đất nước ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.
Ngày nay, cùng với cả nước, Quảng Ngãi đang chuẩn bị tâm thế bước vào Kỷ nguyên phát triển mới – Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Hơn lúc nào hết ý chí quyết chiến, quyết thắng, tinh thần “Hy sinh vì Tổ quốc” của Đội Du kích cứu quốc Ba Tơ cách đây 80 năm đã và đang trở thành nguồn sức mạnh và động lực tinh thần to lớn, cổ vũ, động viên, truyền cảm hứng cho thế hệ cán bộ, đảng viên và nhân dân tỉnh Quảng Ngãi hôm nay.
“Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Quảng Ngãi sẽ luôn vững chãi như ngọn núi Cao Muôn, sẽ tiếp tục phát huy tinh thần tự lực, tự cường, đoàn kết, thống nhất; có tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược, nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn, tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt, hiệu quả góp sức thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi lần thứ XX”, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Bùi Thị Quỳnh Vân khẳng định.
Kết luận hội thảo, Thiếu tướng Lê Ngọc Hải - Tư lệnh Quân khu 5 khẳng định, những kinh nghiệm được rút ra từ hội thảo càng cho chúng ta thấy rõ tầm vóc, ý nghĩa của Khởi nghĩa Ba Tơ và giá trị của sự kiện lịch sử quan trọng này với tiến trình đấu tranh giải phóng dân tộc cũng như xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Cùng với sức mạnh to lớn về giá trị tinh thần, các di tích của cuộc khởi nghĩa là những tài sản văn hóa cần được bảo tồn, quy hoạch, gắn kết để phát huy hơn nữa trong giáo dục lịch sử, truyền thống, phát triển du lịch. Do vậy, cần có sự đầu tư nghiên cứu kỹ lưỡng, có giải pháp tuyên truyền hơn nữa về giá trị của sự kiện, gắn kết di tích lịch sử Khởi nghĩa Ba Tơ với các thế mạnh khác của địa phương như cảnh quan thiên nhiên, bản sắc văn hóa,… để thu hút du khách, phát huy giá trị của di tích, góp phần phát triển du lịch của tỉnh Quảng Ngãi./.
