Ông Lý Ngọc Tuân bí danh Minh Tâm, cán bộ Tiền khởi nghĩa, sinh năm 1913 ở xã Yên Thịnh, huyện Chợ Đồn trong một gia đình nghèo, là con một, bố mất sớm năm ông mới lên 7 tuổi. Mẹ ông cố chăn nuôi, dành dụm mua được hơn mẫu ruộng làm ăn. Bà thường dạy bảo con: Phải ăn ở tốt với anh em trong làng.
Tuy gia đình thiếu thốn nhưng cũng cố cho ông đi học ở trường làng 8 năm, tuy buổi học, buổi nghỉ vì còn phải giúp đỡ mẹ làm lụng. Năm ông 18 tuổi thì mẹ mất, sau đó ông lên dạy học ở huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang.
Sau ngày Nhật đảo chính Pháp (9/3/1945) thì ông về quê, được cán bộ huyện gọi đi công tác “Cán bộ Việt Minh đoàn” xuống các xã tổ chức và tuyên truyền nhân dân tham gia, ủng hộ cách mạng.
Tháng 5/1945, ông được cử làm Ủy viên Ủy ban nhân dân lâm thời huyện Chợ Đồn phụ trách văn hóa, tổ chức được nhiều lớp Bình dân học vụ, tái lập được các trường sơ cấp và huấn luyện được nhiều giáo viên Tày, Dao. Tháng 7/1945 ông kiêm thêm Bí thư Việt Minh huyện.
Sau khi được dự một lớp huấn luyện ở Tông Quận, xã Bình Trung do đồng chí Khang (sau này là Đại tướng Hoàng Văn Thái) lên lớp, ngày 27/01/1946, nhân dịp Tết Nguyên đán, đồng chí Kháng- cán bộ tỉnh phụ trách huyện Chợ Đồn cho ông xem điều lệ Đảng, rồi đến tối gọi ông xuống một căn nhà trống ở phố Chợ Đồn tổ chức kết nạp vào Đảng. Sau đó, ông là Phó Chủ tịch rồi Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến hành chính huyện Chợ Đồn.
Từ tháng 12/1949 ông Lý Ngọc Tuân được điều động ra làm Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến hành chính huyện Bạch Thông, tới tháng 8/1952 làm Bí thư Huyện ủy Bạch Thông. Thời gian này Hồ Chủ tịch thường xuyên công tác qua lại tỉnh Bắc Kạn và huyện Bạch Thông nên ông được nhiều lần gặp Bác.
Theo bài viết “Thí điểm thuế nông nghiệp” và “Ánh sáng chiếc đèn bão” của nhà văn Nông Viết Toại trong cuốn “Bác Hồ trong lòng Đảng bộ và nhân dân Bắc Kạn” có ghi lại:
Vào một buổi trưa mùa đông năm 1950, một đồng chí liên lạc đến báo đồng chí Nông Viết Hoàn và đồng chí Lý Ngọc Tuân đến ngay trạm nghỉ ở Khuổi Cuồng để gặp Hồ Chủ tịch. Bác giao hai đồng chí tổ chức một buổi gặp mặt với một số cán bộ, đảng viên và nhân dân vào buổi tối. Cuộc họp mặt này để Bác sẽ nói chuyện, chủ yếu giải thích về chính sách thuế nông nghiệp.
Hai đồng chí Nông Viết Hoàn với Lý Ngọc Tuân bàn rồi sau đó ít hôm, cuộc họp được tiến hành. Trời nhá nhem tối, mọi người trong danh sách triệu tập đã đủ mặt tại hội trường huyện. Đồng chí Lý Ngọc Tuân, Chủ tịch Uỷ ban kháng chiến hành chính huyện dẫn Hồ Chủ tịch vào hội trường.
Tại buổi họp, Bác nói muốn cuộc kháng chiến trường kỳ chóng giành thắng lợi thì nhân dân phải góp công, góp sức cùng Chính phủ để đánh giặc cứu nước. Bác giải thích làm thuế nông nghiệp tức là Đảng và Chính phủ vận động các tầng lớp nhân dân các dân tộc góp của góp sức để đẩy mạnh cuộc kháng chiến mau thắng lợi hoàn toàn.
Sau cùng, Bác nói: Như thế các chú các cô và các cháu có hiểu không? Mọi người đều trả lời Bác: "Có ạ". Và Bác lại hỏi tiếp: "Vậy có thực hiện được không?" Mọi người đều đồng thanh "Thưa Bác, làm được ạ". Bác động viên: "Như thế là tốt. Mai kia cán bộ của huyện của xã đến làm thì các cháu cùng các chú các cô cần rủ nhau giúp đỡ cán bộ làm cho tốt”.
***
Sau cuộc họp được nghe Hồ Chủ tịch nói về chính sách thuế nông nghiệp khoảng hơn một tháng, lần này trên đường đi công tác Bác dừng chân nghỉ lại ở tỉnh Bắc Kạn. Bác ở trạm Khuổi Cuồng nghỉ lại, cho gọi đồng chí Nông Viết Hoàn, Bí thư Huyện ủy Bạch Thông và đồng chí Lý Ngọc Tuân, Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Hành chính huyện đến gặp. Sau khi báo cáo Bác những công tác cụ thể đã làm, thí điểm ở 5 xã, đồng thời phản ánh với Bác những thắc mắc cùng dư luận quần chúng cho rằng làm gì có Cụ Hồ thật đến đây mà do đồng chí Hoàn và đồng chí Tuân bịa ra.
Nghe xong, Bác yêu cầu cần tổ chức ngay cuộc họp mặt ngay tối nay. Thành phần triệu tập cũng là những người đã đến dự cuộc họp trước, có thể mời thêm một vài người khác nữa.
Tối hôm đó hội trường huyện có đông đủ mọi người thì đồng chí Lý Ngọc Tuân tay xách chiếc đèn bão cũng vừa dẫn Bác vào hội trường.
Chú đưa Bác mượn cái đèn - Bác nói với đồng chí Tuân. Bác cầm chiếc đèn bước lên bậc sàn rồi quay lại với cử tọa. Bác giơ cao chiếc đèn ngang vai rồi hỏi: Các cô các chú nhìn kỹ xem, có phải đúng Hồ Chủ tịch không? Có giống trong ảnh treo ở cơ quan, ở gia đình các cháu không? Mọi người đồng thanh đáp: Thưa Bác giống ạ, đúng Cụ Hồ ạ!
Rồi Bác đặt chiếc đèn bão xuống bàn, đại ý mọi người đừng nghĩ hai chú Hoàn và Tuân đóng kịch lừa dối nhá. Bác Hồ cũng như mọi người Việt Nam khác mà thôi, chứ Hồ Chủ tịch và Chính phủ không phải làm vua làm quan đâu. Cán bộ cấp tỉnh, cấp huyện... cũng đều là những người phục vụ nhân dân cả thôi.
Sau lần gặp Bác này, bà con trong 5 xã thí điểm đã tin tưởng vào chính sách đóng thuế nông nghiệp của Chính phủ.
***
Từ năm 1956-1962, ông Lý Ngọc Tuân được cử giữ nhiều chức vụ quan trọng như Chánh Văn phòng UBHC, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp Khu Tự trị Việt Bắc. Từ năm 1962 ông trở lại tỉnh Bắc Kạn công tác, là Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ty Lâm nghiệp, Trưởng Ty Nông nghiệp rồi Phó Chủ tịch UBHC tỉnh. Năm 1965 sáp nhập 2 tỉnh, ông là Phó Chủ tịch UBHC tỉnh Bắc Thái, năm 1967 đến khi nghỉ hưu vào năm 1979 là Phó Hiệu trưởng, Hiệu trưởng Trường Đại học Nông nghiệp III, ông qua đời năm 1991./.
