Tiêu chí Môi trường và An toàn thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong xây dựng nông thôn mới (NTM). Do vậy, các cấp, các ngành đã chú trọng thực hiện, tuy nhiên quá trình triển khai còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế, dẫn tới kết quả chưa cao.
Ngay từ khi bắt đầu triển khai Chương trình MTQG xây dựng NTM, các đơn vị, địa phương đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của mỗi người dân về công tác bảo vệ môi trường để Nhân dân có ý thức thực hiện nếp sống văn minh, nâng cao ý thức, trách nhiệm trong bảo vệ môi trường sống từ những việc làm nhỏ nhất. Mặc dù có những chuyển biến tích cực, song tiêu chí về môi trường vẫn luôn là bài toán nan giải đối với quá trình xây dựng nông thôn mới tại các địa phương trong tỉnh.
 |
| Giáo viên Trường Mầm non Địa Linh (Ba Bể) tạo cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp. |
Theo Bộ tiêu chí thôn NTM tỉnh Bắc Kạn năm 2021, để đạt tiêu chí về Môi trường và Cảnh quan nông thôn phải đảm bảo các tiêu chuẩn như: Đường trục thôn, ngõ xóm đảm bảo xanh, sạch, đẹp; chất thải rắn, nước thải sinh hoạt được thu gom, xử lý theo quy định; không có tình trạng vứt rác bừa bãi nơi công cộng; định kỳ hằng tháng tổ chức tổng vệ sinh chung toàn thôn; công trình chăn nuôi, nhà tắm, nhà tiêu xây dựng đúng quy trình kỹ thuật; nhà tiêu, nhà tắm đảm bảo vệ sinh, chuồng trại chăn nuôi đảm bảo vệ sinh môi trường.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay, môi trường khu vực nông thôn ở các địa phương vẫn còn tình trạng ô nhiễm do chất thải từ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của người dân khu vực nông thôn chưa được thu gom, xử lý triệt để theo đúng quy cách, hợp vệ sinh; tỷ lệ nhà tiêu, nhà tắm đảm bảo vệ sinh ở một số thôn bản vùng cao rất thấp; chuồng trại chăn nuôi ở nhiều hộ gia đình chưa đảm bảo vệ sinh môi trường; vẫn còn tình trạng xử lý vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y không đúng quy định; việc tự xử lý chất thải rắn sinh hoạt bằng phương pháp chôn lấp hoặc đốt tại các điểm xử lý tự xây dựng theo quy mô nhóm hộ, hộ gia đình chưa đảm bảo...
Xã Địa Linh (Ba Bể) mặc dù mới đạt chuẩn NTM năm 2020 nhưng vấn đề ô nhiễm môi trường vẫn khá nặng nề. Dọc tuyến rãnh đường tỉnh 258, đường dẫn lên khu vực UBND xã, nước thải từ chuồng trại chăn nuôi chảy lộ thiên đen ngòm, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc, nhất là vào những ngày nắng nóng. Đây cũng là tình trạng ô nhiễm môi trường ở các hộ chăn nuôi còn khá phổ biến tại các địa phương trong tỉnh.
Tiêu chí số 17 (Môi trường và An toàn thực phẩm) hiện vẫn đang là “bài toán khó” trong xây dựng NTM tại các địa phương. Bởi vậy, tính đến nay toàn tỉnh mới có 24 xã đạt tiêu chí này. Nhiều xã đã đạt chuẩn nhưng việc giữ vững các tiêu chí cũng là nhiệm vụ khó khăn.
Giai đoạn 2021 - 2025, toàn tỉnh phấn đấu có 41 xã đạt tiêu chí Môi trường và An toàn thực phẩm. Kế hoạch đưa ra hướng dẫn cụ thể, phù hợp với lộ trình xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh, đồng thời xác định rõ trách nhiệm tổ chức thực hiện của từng cấp, ngành, các tổ chức, đơn vị và hộ gia đình, cá nhân trong công tác vệ sinh môi trường nông thôn.
Để thực hiện tiêu chí Môi trường và An toàn thực phẩm được thuận lợi, ngày 15/6/2021, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch 335/KH-UBND về “Thực hiện Bộ Tiêu chí về môi trường khu vực nông thôn và xây dựng NTM”. Trong đó, hướng dẫn chi tiết một số nội dung về bảo vệ môi trường trong xây dựng NTM phù hợp với Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và thuận tiện hơn trong công tác nghiệm thu xã NTM. Theo đó, để đạt tiêu chuẩn cảnh quan, môi trường được đánh giá xanh - sạch - đẹp, an toàn, UBND xã phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội xây dựng hương ước về giữ gìn vệ sinh chung trong xã và các hộ gia đình tổ chức thu dọn vệ sinh đường làng, ngõ xóm, khu vực công cộng định kỳ 01 lần/tháng; các xã tiến hành kiểm soát rác thải sinh hoạt, không để phát sinh các bãi rác thải tự phát, đặc biệt khu vực giáp ranh, vị trí các cầu, bờ sông, suối...
Việc thực hiện chỉ tiêu tỷ lệ hộ được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh, biện pháp thực hiện là đầu tư nâng cấp, sửa chữa các công trình bị hư hỏng và đầu tư công trình mới để phục vụ Nhân dân. Đối với các công trình đầu tư mới, cần khảo sát việc cam kết nộp phí sử dụng nước…
Cùng với đó, tỉnh tiếp tục hỗ trợ các địa phương và đẩy mạnh xã hội hóa để hỗ trợ người dân xây dựng công trình xử lý môi trường nông thôn, nhà tiêu, chuồng trại chăn nuôi hợp vệ sinh, lò đốt rác tập trung, cung cấp công cụ, phương tiện thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt...
Với việc tháo gỡ khó khăn trong thực hiện tiêu chí về môi trường bằng sự hỗ trợ đầu tư nguồn lực, đề ra chỉ tiêu và hướng dẫn cụ thể sẽ tạo điều kiện thuận lợi để các địa phương thực hiện hiệu quả tiêu chí này trong thời gian tới, góp phần thực hiện tốt Chương trình MTQG xây dựng NTM trên địa bàn./.
Phan Quý
